Από τις αρχές του 2010 και μετά, η ελληνική οικονομία βρίσκεται στη δίνη του κυκλώνα. Βιώνει μία πρωτοφανή κρίση εμπιστοσύνης που έχει οδηγήσει στη βαθύτερη και μεγαλύτερη ύφεση της μεταπολεμικής περιόδου, το τέλος της οποίας δεν είναι ορατό.
Στο επίκεντρο βρέθηκε η ασθενής δημοσιονομική κατάσταση της χώρας, αλλά και η χαμηλή διεθνής της ανταγωνιστικότητα, οι δύο χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας.
Οι προσπάθειες προσαρμογής που αναλήφθηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 αποδείχθηκαν ανεπαρκείς και βραχύβιες, και συνήθως εκτροχιάζονταν κατά τη διάρκεια εκλογικών περιόδων.
Η Ελλάδα εντάχθηκε στη ζώνη του ευρώ χωρίς να έχει αντιμετωπίσει αποτελεσματικά αυτές τις δύο διαρθρωτικές αδυναμίες. Επιπλέον, η δημοσιονομική χαλάρωση και η σημαντική αύξηση του κόστους εργασίας που ακολούθησαν αμέσως μετά την ένταξη, οδήγησαν σε περαιτέρω επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της χώρας και της διεθνούς της ανταγωνιστικότητας.
Η κορύφωση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης μετά το Σεπτέμβριο του 2008, και η διεθνής ύφεση του 2009, έπληξαν την ελληνική οικονομία στην αχίλλειο πτέρνα της. Η αναχρηματοδότηση του υψηλού δημοσίου χρέους της χώρας, μεγάλο μέρος του οποίου είχε διεθνοποιηθεί μέσω των μεγάλων ελλειμμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σε ολόκληρη τη δεκαετία που είχε μεσολαβήσει, κατέστη σταδιακά προβληματική, δεν αντιμετωπίστηκε αποφασιστικά και κατέληξε στην κρίση χρέους του 2010.
Η ανάλυση των προσδιοριστικών παραγόντων της συσσώρευσης και της ανεπαρκούς προσαρμογής του δημοσίου χρέους στην περίοδο της μεταπολίτευσης αποτελεί προϋπόθεση για το σχεδιασμό και την αξιολόγηση των πολιτικών προσαρμογής που αναλήφθηκαν μετά το 2010, στα πλαίσια των μνημονίων διαδοχικών ελληνικών κυβερνήσεων με την Τρόϊκα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αυτή η ανάλυση αποτελεί το κύριο αντικείμενο της παρούσας εργασίας.
Στο τμήμα 1 αναλύεται η φύση της δημοσιονομικής κρίσης του 2010, που οδήγησε στο πρώτο μνημόνιο. Στο τμήμα 2 γίνεται μία αναλυτική ανασκόπηση της διαδικασίας συσσώρευσης δημοσίου χρέους στην περίοδο της μεταπολίτευσης. Στο τμήμα 3 επισκοπούνται οι σύγχρονες θεωρίες που εξηγούν τη συσσώρευση δημοσίου χρέους, με έμφαση στη “νέα πολιτική οικονομία”. Στο τμήμα 4 αναλύονται και περιγράφονται τα αποτελέσματα μιας οικονομετρικής διερεύνησης των προσδιοριστικών παραγόντων της συσσώρευσης και της ανεπαρκούς προσαρμογής του δημοσίου χρέους στην Ελλάδα, με βάση τις προβλέψεις ενός υποδείγματος της νέας πολιτικής οικονομίας.
Η ανάλυση αυτή συνδέει τη συσσώρευση και την ανεπαρκή προσαρμογή του δημοσίου χρέους με την επιλογή όλων των κυβερνήσεων να αυξάνουν συνεχώς τις πρωτογενείς δημόσιες δαπάνες σε σχέση με το ΑΕΠ, με την αδύναμη σταθεροποιητική τους αντίδραση στις αυξήσεις του δημοσίου χρέους λόγω πολιτικού κόστους, και τη σημαντική διεύρυνση των πρωτογενών δαπανών και ελλειμμάτων του δημοσίου σε έτη εκλογών. Οι κανόνες της Συνθήκης του Μάαστριχτ και το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης συνέβαλαν στη μείωση των πρωτογενών ελλειμμάτων μετά το 1992, αλλά η επίπτωσή τους περιορίστηκε στο να σταθεροποιηθεί το δημόσιο χρέος στην Ελλάδα γύρω στο 100% του ΑΕΠ, κάτι που δεν απέτρεψε την ανώμαλη προσγείωση της ελληνικής οικονομίας το 2010.
Για περισσότερες λεπτομέρειες, ακολουθείστε αυτόν τον σύνδεσμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου